SCORM jest w eLearningu mniej więcej tak samo rozpoznawalnym słowem jak Moodle. O podstawach pisałem już wcześniej. Jeśli nie masz czasu, to wiedz, że on jest po to, żeby zapewnić integrację pomiędzy systemem zarządzania szkoleniami, a samym szkoleniem. W skrócie jest on po to, żeby LMS ze szkoleniem chciał się dogadać. Z tej przyczyny stał się tak powszechny. Jeśli go masz, możesz zyskać, jeśli nie masz koniecznie dowiedz się co tracisz.

Dlaczego SCORM jest warty zachodu?

Jeśli to Ty tworzysz system, który ma obsługiwać szkolenia online musisz przystosować go do właściwej obsługi tego standardu, gdyż Twoi klienci zapewne będą chcieli przenosić treści pomiędzy różnymi systemami, a zamawiając szkolenia uwzględnią konieczność wspierania tego standardu. SCORM zapewnia więc łatwą i bezproblemową integrację pomiędzy systemem zarządzania szkoleniami, a samym szkoleniem i to właśnie z tej przyczyny stał się on tak powszechny, że występuje w prawie każdym RFP szkoleń online.

Skąd SCORM się wziął?

W tym miejscu bardzo ciężko być oryginalnym. Podobnie jak sporo zaawansowanych technologicznie rozwiązań SCORM jest efektem działania amerykańskiej armii, a dokładnie Departamentu Obrony. Około roku 1990, kiedy to powszechnie instytucje rządowe USA (sic!) wykorzystywały elearning okazało się, że różne oddziały tych samych departamentów rozsianych po wszystkich stanach zamawiają szkolenia dotyczące tego samego tematu, ale przeznaczone na różne LMS-y. Ktoś w miarę rozsądny stwierdził, że po pierwsze uzależnienie się od dostawcy systemu i dostosowanych do niego szkoleń jest niebezpieczne, a po drugie, że to marnowanie pieniędzy, bo przecież łatwiej byłoby kupić jedno szkolenie dedykowane dla wszystkich, a własnymi materiałami można by się było dzielić.
Nie była to wielce zaawansowana myśl, a podjęcie konkretnych ktoków zajęło 9 lat, ale w końcu w 1999 zlecono małej instytucji badawczej ADL stworzenie „wspólnej specyfikacji i standardów dla elearningu”. Spryciarze z ADL, zapewne dla redukcji kosztów i ograniczenia prac zebrali wszystko co dobre w AICC, IMS i IEEE LTSC, dodali trochę od siebie i w 2001 roku opublikowali standard, który bardzo szybko został przyjęty przez organizacje rządowe. Kolejnym naturalnym krokiem była adaptacja standardu przez rynek szkoleń online, a z racji tego, że rząd ciągle zamawiał sporo, poszło szybko i jako rezultat mamy w zasadzie jeden standard wymiany informacji dla kursów online.

Czy moje szkolenie jest zgodne ze SCORM?

Jeśli możesz sobie zadać takie pytanie i nie specjalnie wiesz co na nie odpowiedzieć to oznacza, że zapewne Twoje szkolenia nic ze SCORM-em nie mają wspólnego, ale spokojnie – sprawa nie jest tragiczna. Otóż zgodność ze standardem SCORM jest czymś co jest zamierzonym parametrem i nie dzieje się przez przypadek. SCORM to w głównej mierze zestaw specyficznych ustaleń technicznych, których nie można pomylić z niczym innym. SCORM określa to, w jaki sposób zorganizowane są pliki odpowiadające za wyświetlanie szkolenia i w jaki sposób komunikuje się on z systemem, a także, co jest niezmiernie ważne dla samego procesu szkoleniowego, jak użytkownicy mogą poruszać się pomiędzy poszczególnymi częściami szkolenia.

UWAGA!
Jeśli zamawiasz szkolenie, nie wystarczy określić, że ma być zgodne ze SCORM. Ponieważ określa on cały zestaw parametrów, które mogą być wymieniane pomiędzy LMS-em, a szkoleniem sama informacja o zgodności nie jest wystarczająca. Istnieją odpowiednie organizacje certyfikujące, ale w wielu wypadkach wystarczy określić jakie parametry mają być obsługiwane, gdyż niewiele firm tworzących szkolenia online dostarcza je wraz z pełnym 100% wsparciem.Nie jest to oznaka niedbałości, ale gros przypadków nie wymaga wspierania wszystkich funkcji. Zalecałbym jednak poproszenie dostawcy o testowy pakiet szkolenia SCORM, dzięki któremu będziemy mogli sprawdzić, czy działa ono z systemem LMS, który posiadamy. Oprócz tego nie dajmy się nabrać na to, że SCORM ma cokolwiek wspólnego ze sposobem implementacji szkolenia, treścią, czy dostępnymi funkcjami, interakcjami czy rodzajami zasobów.

Co zrobić, żeby być zgodnym ze SCORM?

Jest wiele sposobów, aby materiały szkoleniowe, które tworzymy, były zgodne ze standardem SCORM. Pierwszy i najłatiejszy to skorzystać z narzędzia (Authoring Tool) do tworzenia szkoleń, które jake możliwość zapisu tego, co stworzymy jako paczki SCORM (taki troszkę żargon, żeby się przyzwyczaić). Takie rozwiązanie jest najprostsze, ale też pełne ograniczeń i radziłbym je stosować tylko wtedy, kiedy jesteśmy skazani na jakies narzędzie, albo wystarcza nam ono i nie potrzebujemy niczego więcej.

Generalnie świat daleki jest od ideałów i dobrego narzędzia do tworzenia szkoleń online jeszcze nikt nie wymyślił. Przy bardziej zaawansowanych realizacjach i tak lądujemy przeważnie we Flashu, którzy działa na dużo bardziej podstawowym poziomie niż authoring tools-y. Wtedy musimy radzić sobie sami i tworząc szkolenie, musimy je zaprogramować tak, żeby wspierało SCORM. To trochę wyższa szkoła jazdy, ale jak będzie zapotrzebowanie to i o tym napiszę w kolejnych częściach.

Co zrobić z posiadanymi już szkoleniami?

Jeśli mamy już za sobą nowe treści to wypadałoby się zastanowić czy można coś zrobić ze szkoleniami, które już posiadamy. No i tutaj sprawa czasami bywa tragiczna, zwłaszcza, jeśli są to szkolenia dość stare, a na dodatek takie, które nie były dostosowywane do komunikacji z systemami LMS wspierającymi SCORM. Oczywiście sprawa nie jest beznadziejna. Najgorsze, co może nam grozić to dużo pracy i małe efekty, dlatego warto się wtedy zastanowić, czy np. przesyłanie wyników z takie starego kursu ma sens, może wystarczy „opakować” szkolenie w dane SCORM-owe i stworzyć zewnętrznie quiz wspierający SCORM. Czasami takie rozwiązanie jest najrozsądniejsze, gdyż w rezultacie mamy szkolenie o podstawowej zgodności ze standardem, a włożony wysiłek był minimalny.

Druga część aspektów biznesowych SCORM-a  przyszła mi z ogromnym trudem. Pomimo tego, że sprawa jest interesująca ciężko się o tym pisze. Prawdziwą wartością pakietów SCORM jest rozwinięcie ich ponad minimalną zgodność z systemami LMS i uzyskanie prawdziwej interoperacyjności.

Jeśli dokładnie przeanalizujemy dokumentację SCORM okaże się, że daje ona nam dużo szersze możliwości niż to co normalnie oferują systemy LMS. Okazuje się bowiem, że twórcy tych systemów w wielu wypadkach poszli po najniższej linii oporu i wspierają jedynie niewielką część standardu. Aby uzyskać prawdziwą interoperacyjność przy wykorzystaniu SCORM’a należy już na etapie projektowania zastanowić się jakie możliwości daje sam standard.

Korzyści biznesowe

Z perspektywy biznesowej, standardy są efektywne i korzystne, gdyż pozwalają na dokładne określenie zakresó działań. Dobrymi przykładami mogą tu być np. 801.11 dla sieci WiFi, czy HTML dla stron internetowych. Dzięki tym standardom możliwy był rozkwit tych technologii i szerokie ich stosowanie.Takie same korzyści może przynieść powszechne wykorzystanie standardów w elearningu.Generalnie rzecz biorąc, właściwa aplikacja SCORM pozwoli na zwiększenie efektywności dostarczania szkoleń online, obniży koszty utrzymania i zmniejszy ryzyko niepowodzeń wdrożeniowych, co bardzo pozytywnie wpływa na ROI.

Dlaczego warto, czyli lista wypunktowana dla Twojego szefa

Do świata biznesu temat ten nie wnosi nic nowego, ale z punktu widzenia osób tworzących szkolenia online nie jest wcale takie oczywiste. Zwiększenie efektywności tworzenia szkoleń online jest w wielu wypadkach bardzo ciężkie, bo są to procesy długotrwałe i wymagające zaangażowanie wielu osób. Zastosowanie SCORM-a jest hackowaniem procesu poprzez:

• Wielokrotne wykorzystanie modułów – treść dla różnych odbiorców wytwarzamy raz, a następnie bazując na modułowej budowie dostarczamy ją różnym odbiorcom układając z pakietu dedykowane ścieżki szkoleniowe.
• Współdzielenie treści pomiędzy różnymi systemami. Zastosowanie SCORM-a pozwala na przenoszenie treści pomiędzy systemami LMS bez konieczności podejmowania specjalnych działań. Jeśli więc dostarczasz szkolenia możesz być pewny, że zaadaptowanie tego standardu sprawi, że oszczędzisz czas na implementację.
• Obniżenie kosztów utrzymania i tworzenia szkoleń wewnątrz organizacji. Jeśli do procesu tworzenia i udostępniania szkoleń online włączymy także narzędzia, dzięki, którym treści szkoleniowe będą mogły być tworzone przez pracowników istnieje duża szansa, że stworzymy niskim kosztem całkiem spore repozytorium
• Maksymalizacja zwrotu z inwestycji w technologię – ponieważ treści opracowane w standardzie SCORM mogą być wykorzystywane niezależnie od oprogramowania znajdującego się po stronie serwera szkolenia mogą być sprzedawane/kupowane jako pakiety własnościowe.
• Szybsze wdrożenie osób tworzących szkolenia
• Możliwość łatwej adaptacji najlepszych praktyk